54 KAR YEDEKLERİ Kanun, ana sözleşme hükümleri ya da ortaklıklarının yetkili organları tarafından alınan kararlar uyarınca, dağıtılmamış
ya da işletmede alıkonulmuş karlar bu hesap gurubunda gösterilir. Bu gurupta aşağıdaki hesaplar yer alır.
540 YASAL YEDEKLER | 541 STATÜ YEDEKLERİ | 548 DİĞER KAR YEDEKLERİ | 549 ÖZEL FONLAR | |
Bu guruptaki hesaplarda izlenen öz kaynakların ortak özelliği işletmenin önceki dönemdeki elde ettiği karlardan ayrılmış olmalarıdır. Dolayısıyla bu bölümdeki hesaplar "570 Geçmiş Yıllar Karları" hesabının borçlandırılmaları karşılığında (duran varlık satışı veya sigortaca tazmini nedeniyle doğal karların doğru bu gruptaki hesaba alınması durumu hariç ) alacaklanırlar. Bu bölümdeki yedekler sermayeye eklendiklerinde, kar payı olarak dağıtıldıklarında ya da başka bir şekilde kullanıldıklarında borçlanırlar. Örnek: Anonim şirketin kurulu, önceki yılın 380. 800 TL. lik net karının aşağıdaki gibi dağıtılmasını kararlaştırıyor. I.Tertip Yedek Akçe 17.540 II. Tertip Yedek Akçe 16.000 Statünün 17. maddesi gereği yedek akçe 35.000 Ortaklara dağıtılacak temettü 200.000 Tesis yenileme yedeği 50.000 Olağan üstü yedek akçe 62.260 570 GEÇMİŞ YILLAR KARLARI | | 380.800,00 | | 570.00…YILI KÂRI 380.800,00 | | | | 331 ORTAKLARA BORÇLAR | | | 200.000,00 | 331.00 ÖD. TEMETTÜLER 200.000,00 | | | | 540 YASAL YEDEKLER | | | 33.540,00 | 540.00 1.TERTİP YED. 17.540,00 | | | | 540.01 2.TERTİP YED. 16.000,00 | | | | 541 STATÜ YEDEKLERİ | | | 35.000,00 | 542 OLAĞANÜSTÜ YEDEKLER | | | 62.260,00 | 549 ÖZEL FONLAR | | | 50.000,00 | 549.00 YENİLEME FONLARI 50.000,00 | | | | | | | |
A.Niteliği
Kanun hükümleri uyarınca ayrılmış bulunan yedekler bu hesap kaleminde gösterilir.
B.Bölümlenmesi Hesap aşağıdaki gibi bölümlenebilir. 540.00 I.Tertip Yedek Akçe 540.01 II. Tertip Yedek Akçe C.İşleyişi
Yedekler faaliyet yılı karından mahsup edilmek suretiyle bu hesaba alacak kaydedilir. Örnek: "X" Anonim şirketinin dönem sonu bilânçosundan alınmış bazı hesaplar ile izleyen yılın Nisan ayında, şirket genel kurulunda alınmış bazı kararlar aşağıdadır. (sadece hesapla ilgili olan yasal yedeklerin hesaplanması ve kaydı yapılacaktır). HESAPLAR Sermaye 1.000.000,00 Ödenmemiş Sermaye 200.000,00 Dönem Net Karı 308.000,00 Geçmiş Yılar Zararı 8.000,00 Yasal Yedekler (1.Tertip Kanuni Yedek Akçe ) 40.000,00 KARARLAR Ortaklara Dağıtılacak Kar 120.000,00 Yönetim Kurulu Üyelerine Dağıtılacak Kar 30.000,00 A)Yedek akçelerin hesaplanması: I.Tertip Yedek Akçe (308.000,00–8.000,00) x 0,05= 15.000,00 II. Tertip Yedek Akçe [150.000,00-(800.000,00 x 0,05)] x 0,10 = 11.000,00 B. Yedek akçelerin muhasebeleştirilmesi 570 GEÇMİŞ YILLAR KARLARI | | 26.000,00 | | 570.00…YILI KÂRI 26.000,00 | | | | 540 YASAL YEDEKLER | | | 26.000,00 | 540.00 1.TERTİP YED.AKÇE 15.000,00 | | | | 540.01 2.TERTİP YED.AKÇE 11.000,00 | | | | | | | |
|