Emekli aylıklarının hesaplanması.

15.01.2013

4/A SİGORTALILARIN EMEKLİ MAAŞLARININ HESAPLANMASI

 

 

Yazar:DeryaORÇIŞIKLI *

E- Yaklaşım / Ekim 2009 / Sayı: 202

 

I- A/1 AYLIĞININ BULUNMASI

1) A/1 Aylığının hesabı; kişinin 1999 yılı dahil geriye doğru 10 yıllık kazançları toplanır. Çıkan rakam yıl sayısına bölünür. Çıkan rakam üst gösterge tespit tablosunda aranır (Kamu ve Özel sektöre göre). Tabloda bulunan rakam 274 TL'den az ise bu kez son 5 yılın ortalamasına göre gösterge tespit tablosundan aranır. Burada 494 TL den az ise en düşük gösterge olan 9475 seçilir. Çıkan rakam 535 TL den çok ise gösterge tablosunun en yükseği olan 10175 seçilir. 1999'dan geriye doğru 10 yıl aranırken hiç prim ödenmemiş yıllar dikkate alınmaz. 10 yıldan az prim ödemesi var ise prim ödediği yılların toplamına bölünür.

ABO (Aylık Bağlama Oranı)'nun tespiti; üst gösterge tespit tablosundan aylık bağlama oranları tablosuna gidilir. Tabloda bulunan oranlar ilk 5000 gün içindir. 5000 günden sonraki her 240 gün için % 1 ilave edilir. Gösterge tespit tablosundan ise ABO 5000 gün için % 60'dır. Bu arada çıkacak olan rakam 9475'in 12000 ile çarpımının % 70'inden az olamaz (79.590'dan az olamaz) A/1 tam aylığı bundan az ise bu rakama çıkarılır.

 

II- A/2 AYLIĞININ BULUNMASI

AOK (Aylık Ortalama Kazanç) x ABO(Aylık Bağlama Oranı) formülü ile bulunur. Formüldeki AOK 01.01.2000 ile 30.09.2008 arasındaki her yılın kazancının güncelleme katsayıları ile çarpımının toplam gün sayısına bölümü sonrası Ortalama Günlük Kazanç (OGK) bulunur. OGK ile 30günün çarpımı Aylık Ortalama Kazancı (AOK) verir.

ABO ilk 3600 gün için % 35 sonraki her 5400 günün her 360 günü için % 2,9000 günden sonraki her 360 gün için % 1,5 hesabı ile bulunur,küsuratlar dikkate alınmaz.

 

III- B AYLIĞININ BULUNMASI

1 Ekim 2008 sonrası kazançlar yıldan yıla azalır.Son iki yıl hariç diğer yıllar güncellenir. Güncellenmiş kazançlar toplanır. Çıkan rakam toplam gün sayısına bölünür. Bulunan OGK (Ortalama Günlük Kazanç) ile 30 gün çarpılarak Aylık Ortalama Kazanç bulunur.

ABO'nun tespiti;

B aylığında her 360 gün için % 2'dir.

A Aylıklarının Güncellenmesi

A/1 ve A/2 tam aylıkları gün sayılarına göre kısmileştirilir. Kısmileştirilen aylıklar toplanır. Çıkan rakam 2008 Ocak ayı rakamıdır. 2008 yılının güncelleme katsayısı olan % 10.59 ile çarpılarak 2009 yılı Ocak ayına taşınır.

 

IV- C AYLIĞININ BULUNMASI

A aylığı ile B aylığı toplandığında çıkan rakam C aylığıdır. C aylığı 2009 Ocak ayı rakamıdır. Bu rakam 2009 Ocak ayı zammı olan % 3.84 ile, sonra Temmuz zammı olan % 1.83 ile çarpılarak bu güne getirilir. Çıkan rakam güncel emekli aylığıdır. Bu aylığa % 4 ek ödeme (eski adı vergi iadesi) ilave edilerek bankadan ödenir.

A/1 kısmi aylığının 2008 Ocak ayına taşıyan katsayı; 8,451994649958390

2008 Ocak ayı güncelleme katsayısı; % 10,59

 

2009 YILI GÜNCELLEME KATSAYILARI

2000 yılı güncelleme katsayısı        5,3501

2001 yılı güncelleme katsayısı        3,1787

2002 yılı güncelleme katsayısı        2,2735

2003 yılı güncelleme katsayısı        1,8149

2004 yılı güncelleme katsayısı        1,5245

2005 yılı güncelleme katsayısı        1,3177

2006 yılı güncelleme katsayısı        1,1326

2007 yılı güncelleme katsayısı        1

2008 yılı güncelleme katsayısı        1

 

Ocak ayı zammı:3.84

Temmuz zammı:1.83

 

Süper Emeklilik:10 yılın ortalaması

Gösterge tablosu:5 yılın ortalaması

Kişinin ortalaması (üst gösterge için) 274,74 TL'nin altında ise gösterge tablosuna göre hesabına bakılır.


ÖRNEK - 1:


YILLAR                                 YILLIK PRİMLER


1999                                        1.993.941.000


1998                                          901.251.540


1997                                           19.991.000


1996                                         278.247.960


1995                                          109.891.000


1994                                           85.386.000


1993                                           27.397.000


1992                                               


1991


1990                                            1.522.800


1989                                            1.473.000


   .


   .


1982                                             252.000


                                                             


                                                    =3.419.337


3.419.337/10=341.93  (6/1)


31.12.1999 ve ÖNCESİ (A/1 AYLIĞI)


Toplam gün: 6169


A/1 dönemi = 3313 gün


Gösterge: 12.225 (6/1)


Gösterge x 12000 x  ABO


ABO = 6 / 1 (Kademe/Derece)


5000 gün için (6/1) = % 55.9


6169-5000 = 1167 / 240 = 4


% 55.9 + 4 = % 59.9


Her 240 gün için ABO %1 arttırılır.


Güncelleme sabit sayı:8,451994649958390 (1999 yılı aylığını 2008 Ocak ayına taşıyan rakam)


12.225    x 12000 x 0,599 = 87.87


87.87    x 8,4599 = 742.67 (1999 Ocak)


742.67 x 3312 / 6169 = 398.84 (A/1 kısmi aylığı)


01.01.2000-30.09.2008 (A2 AYLIĞI)


A/2 Dönemi = 2856 gün


YILLAR                       ÖDENEN GÜN                   PRİMLER


2000                                 360                                     29.929


2001                                 360                                     35.760


2002                                 346                                     37.173


2003                                 360                                     54.815


2004                                 360                                     54.057


2005                                 360                                     50.230


2006                                 360                                     46.910


2007                                 360                                     44.753


                                     =2866                                 =353.627


 


Ortalama Günlük Kazanç=123.38


Ortalama Aylık Kazanç   =370.14


ABO=6169-3600=%35


           2569/360  =%14


%14+%35=%49


 


Ortalama Aylık Kazanç(OAK) x  ABO


               370.14          x     %49


=  181.36  x 2856 / 6169        =  840TL(A2 Kısmi)


01.10.2008    (B AYLIĞI)


A1+A2


398.84+840=1.238,84


Güncelleme;


1.238 x %10.59 =1.311 


1.311  x %3.84 =1.361,34(2009 Ocak)


1.361 x %1.83 = 1.385,90(2009 Temmuz)


ÖRNEK - 2:


YILLAR                       KAZANÇ


1999                             1.990.000.000


1998                             1.200.000.000


1997                               860.000.000


1996                               640.000.000


1995                               410.000.000


1994                               240.000.000


1993                               110.000.000


1992                                60.000.000


1991                                15.000.000


1990                                 8.000.000


                                 


                                =5.533.000.000


 


5.533.000.000/10=553.300.000


 


YILLAR        ÖDENEN GÜNLER                KAZANÇ              ORAN                          


2000                  360                   6.000                     5.3561    =32.136


2001                  360                   9.000                     3.1787    =28.60


2002                  360                  12.000                     2.2735    =27.282


2003                  280                  14.000                    1.8149     =25.408


2004                  310                  21.000                     1.5245    =32.014


2005                   12                   12.50                     1.3177    =  1.647


2006                   30                  25.000                     1.1326    =  2.831


2007                   17                   2.000                     1.00      =  2.000


2008                   40                   6.000                     1.00      =  6.000


 


                      =1769                                                     =157.923


 


157.923/1769=89.27 Günlük Ortalama Kazanç                             


 


89.27x30=2678          Aylık Ortalama Kazanç


 


31.12.1999 VE ÖNCESİ  (A/1 DÖNEMİ)


Güncelleme katsayısı :8,45199


Gösterge:15.175


Toplam Günü:8000


A1 dönemi:5931 gün


Gösterge x 12.000 x ABO


15.175 x 12.000 x 58


A1 tam =105.618 (1999)


105.618 x 8,45199 =892,682.27(2008)


892,68 x 5931 /  8000 = 652,41 A1 kısmi aylığı


01.01.2000 – 30.09.2008 (A/2 DÖNEMİ)


A/2 dönemi=1769 gün


Aylık Ortalama Kazanç (AOK) x Aylık Bağlama Oranı (ABO)


ABO = 8000 – 3600 = 4400


4400 / 360 = 12 x % 2 = 24


% 24 + % 35 = % 59


2.678 x 0.59 = 1.580


A/2 tam aylık = 1.580 (2008)


1.580 x 1769 / 8000 = 349.317 A/2 kısmi


1.107.86 + 349.31 = 1.107.86   2009 Ocak


01.10.2008 VE SONRASI  (B DÖNEMİ)


B dönemi = 300 gün


Son iki yıl güncellenmez.


AOK x ABO


YIL                GÜN                  KAZANÇ 


2008                90                   9.000


2009               210                  21.000


                  =300                = 30.000


30.000 / 300 = 100


100 x 30 =  3.000


AOK x ABO


8000 / 3600 = 22,22 x % 2 = 44,44


3000 x 44,44 = 1.332 (2009)


1.332 x 300 / 8000 = 4995


4995 + 1.107,86 = 1.157,81


% 3,84     1.202,26  Ocak 2009


% 1,83     1.224,26  Temmuz 2009

4/b (BAĞ-KUR) EMEKLİ AYLIĞININ HESAPLANMASI

 

A1 AYLIĞININ HESAPLANMASI

1) 31.12.1999 tarihinde bulunduğu basamak sayısının, 2003 Temmuz ayında geçerli olan bağ-kur gelir tutarı bulunur.

2) 9000 gün için %70, 9000 günden eksik her 360 gün için %1 eksiltilir, fazla her 360 gün için %1 arttırılır.

3) Bulunan gelir basamağı ile ABO (Aylık Bağlama Oranı) çarpılır. Bulunan rakam A1 tam aylığıdır.

4) A1 tam aylığı A1dönemine denk gelen gün sayısı ile toplam gün sayısına oranlanır.

Örneğin; A1 tam aylığı 470TL ise ve A1 döneminde 5000 gün var ise 470/9000x5000 formülü ile 261TL bulunur. Bulunan bu rakam A1 kısmi aylığıdır.

A2 AYLIĞININ HESAPLANMASI

1) A2 dönemi 01.01.2000 ile 30.09.2008 dönemini kapsar. Bu dönemde kişi hangi basamakta kaç ay kalmış ise o basamakların gelir tutarına göre Ortalama Ağırlıklı Kazancı bulunur.

Örneğin;

01.01.2000-31.12.2002-12.basamak 36 ay

01.01.2003-31.12.2005-13.basamak 36ay

01.01.2006-31.12.2007-14.basamak 24ay

01.01.2008-30.09.2008-15.basamak 9ay

Ödemiş birisi için toplam gelir 52.499TL dir. Bu geliri toplam prim ödeme ayına (105 ay) böldüğümüzde ortalama gelir tutarını 500 TL olarak buluruz. Bulduğumuz bu ortalama gelir ile A2 ABO'sunu çarptığımızda A2 Tam aylığını buluruz.

A2 ABO formülünü İLK 3600 GÜN İÇİN %35,3600 günden sonraki her 360 gün için %2 ve daha sonraki 360 gün için ise %1,5 hesabı ile bulunur.

Ortalama kazanç ile ABO çarpımı A2 tam aylığıdır. Bunun da toplam gün sayısının A2 dönemine oranı A2 kısmi aylığıdır.

2) A aylıklarının birleştirilmesi A1 ve A2 kısmi aylıkları toplanır. Toplanan rakama kişinin son basamağı 12 den düşük ise 85 TL,basamak 12 den yüksek ise 64TL SDÖ (Sosyal Destek Ödemesi) ilave edilir.

Güncelleştirme

Çıkan rakama 2003 yılından sonraki zamların bileşik faizi olan 1.594 uygulanır. Çıkan rakam bize 1 OCAK 2008 tarihindeki A aylığını verir.

B AYLIĞININ HESAPLANMASI

1 Ekim 2008 gününden sonraki basamaklara bağlı olmadan kişinin kendi isteği ile belirlediği aylık kazançları toplanır. Ve prim ödediği aylara bölünür. Çıkan rakam aylık ortalama kazançtır. Bu rakam ile B dönemi ABO'su çarpılır.

ABO her 360 gün için %2 dir. Ve yıldan eksik olanlar kısmi olarak değerlendirilir.

9180 günü olan için ABO %51'dir.

9180 / 360 x 25,5 x 2 = 51

Bulunan B aylığı toplam gün sayısına (B dönemi gün sayısına) oranlanarak B kısmi aylığı bulunur.

A AYLIKLARININ 2009 YILINDA HESAPLANMASI

1) Bulunan A aylığı 2008 yılının TÜFE oranı olan %10.06 ile 2008 yılının büyüme oranı olan 1.75'in %30 ile (0,52)toplanarak %10,59 güncelleme katsayısı ile çarpılarak 2009 Ocak ayına getirilir.

2) Güncellenen A aylığı ile B aylığı toplanır. Çıkan toplam aylığa C aylığı denir.Ve 2009 Ocak ayındaki %3,84 ile Temmuz ayındaki 1,83 zam oranları kadar arttırılır.

ÖRNEK 1:

31.12.1999 VE ÖNCESİ (A1 AYLIĞI)

Toplam Gün                                                                           9000

A1 Dönemi                                                                            5550 gün

31.12.1999 günü basamağı                                                      12. Basamak

1 Temmuz-31Aralık 2003 Dönemi 12.Basamak gelir tutarı        435,07

Bileşik Faiz                                                                            1,594

9000 gün için ABO (Aylık Bağlama Oranı)                              %70

 

435,07 x 0,70 = 304,55

304,55 x 1,594 = 485,45

 

Güncelleme Katsayısı

2008 yılı;

TÜFE   : 10.06

GH       : 1,75 (%30=0,52)

 

2008 yılı Ocak ayı:

485,45 x 5550 / 9000 = 299,36

 

01.01.2000-30.09.2008 (A2 AYLIĞI)

01.01.2000 ile 30.09.2008 arasında hangi basamakta kaç ay prim öder?

A2 dönemi        : 3150 gün

9000 gün için %70'tir. 9000 günden az günler için yıllık %1 düşürülür.

01.01.2000-31.12.2002         12. Basamak

01.01.2003-31.12.2005         13. Basamak

01.01.2006-31.12.2007         14. Basamak

01.01.2008-31.12.2008         15. Basmak

 

Basamak

Ödenen Aylar

Prim

12

36

15.662,52

13

36

17.948,88

14

24

13.357,20

15

9

5.530,68

Toplam

105 ay

52.499,28

 

Ortalama Gelir Tutarı = 52.499 / 105 = 500 TL

İlk                 3600 / 360 = %3,5 = 35

Sonraki          5400 / 360 = %2 = 30

ABO = %65

 

Ortalama Kazanç x  ABO

500 x 0,65

A2 Tam Aylığı = 325

325 x 3150 / 9000 = 113.75 A2 Kısmi Aylığı

A1 + A2

299,36 + 113,75 = 413.11

413.11 x 1,1059 = 456.86

 

01.10.2008 SONRASI (B AYLIĞI)

B Dönemi : 300 gün

01.10.2008 den sonra ortalama kazancı nedir?

2008/10        638                           

       /11         638             1,914

       /12         638

 

2009/1          666

       /2           666

       /3           666               3,996

       /4           666

       /5           666

       /6           666

       /7           693      =       693       

 

                                                               =6.603/10=660.3

 

ABO (Aylık Bağlama Oranı)

Her yıl için %2

ABO = 9000gün / 360 = 25 x 2 = 50

Ortalama Kazanç x ABO

660.3 x 50 = 330.15

330.15 / 9000 x 300 = 11

456.86 x 1.0384 = 485.82          2009 Ocak

485.82 x 1.0183 = 494.72          2009 Temmuz

ÖRNEK 2:

ABO'yu kadınlarda 50 yaştan sonra, erkeklerde ise 55 yaşından sonra %1 arttırıyoruz.

31.12.1999 VE ÖNCESİ  (A1 AYLIĞI)

Yaş                                             : 62

Toplam Gün                                 : 7200

Bileşik Faiz                                  : 1.594

31.12.1999 günü basamağı            : 8

A1 dönemi gün sayısı                    : 4050

9000 günden 1800 gün eksiğinden dolayı 1800 / 360 = 5 yıl.

5 yılı ABO dan (%70'den) çıkarıyoruz. Fakat kadının yaşı 62 olduğu için 50 yaştan sonraki her yıla %1 arttırıyoruz.

ABO 70 – 5 + 12 = %77

31.12.1999 8.basamak gelir tutarı:363TL

363 x 0,77 = 279

279 x 4050 / 7200 = 157

01.01.2000-30.09.2008 (A2 AYLIĞI)

A2 dönemi gün sayısı:3150

DÖNEM

BASAMAK

ÖDENEN AY

PRİMLER

2000-2001

9

24

x          381             =9,144

2002-2003

10

24

x          399             =9,576

2004-2005

11

24

x          417             =10,008

2006-2007

12

24

x          435             =10,440

2008

13

9

x          498             =  4,482

43,650 / 105 ay = 415

415 x 0,55 = 228

228 x 3150 / 7200 = 99 TL

A = A1 + A2

157 + 99 = 256

256 + 64 (SDÖ) = 320

320 x 1.594 = 510

510 x 1.1059 = 564

 

564 x 1.0384 = 585       2009 OCAK

585 x 1.0180 = 596       2009 TEMMUZ


YORUMLAR

PRATİK BİLGİLER

FAYDALI BAĞLANTILAR

E-Posta